Με προσοχή η αναδάσωση, λένε οι εδικοί

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ | Τετάρτη 26 Αυγούστου 2009«Να μη χρησιμοποιήσουμε χρήματα για να κάνουμε αυτό που θα κάνει η φύση δωρεάν». Αυτός είναι, σύμφωνα με τους έλληνες δασολόγους, ο κανόνας που πρέπει να ακολουθηθεί για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων. Αναδάσωση συνιστάται μόνο στα δάση που είναι κάτω των 10 χρόνων (δηλαδή σε όσα είχαν καεί ξανά την τελευταία δεκαετία) και πάντα κατόπιν μελέτης.

Ειδικότερα, όπως εξηγεί ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης του ΕΘΙΑΓΕ (Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικής Ερευνας) κ. Π. Κωνσταντινίδης, οι καμένες δασικές εκτάσεις διαχωρίζονται σε θαμνότοπους όπου φύονται πουρνάρια, θυμαριές, σχίνα, ρείκια κτλ., σε πευκοδάση ηλικίας άνω των 25-30 ετών, σε πευκοδάση 10-20 ετών και σε πευκοδάση κάτω των 10 ετών.

Οι θαμνότοποι θα αναγεννηθούν. Σε έναν χρόνο οι θάμνοι θα φθάσουν στο 70%-80% του ύψους που είχαν πριν από την καταστρεπτική πυρκαϊά. «Και αυτό διότι δεν έχουν σπόρους και αναγεννώνται από το πρέμνο του φυτού (το σημείο που βρίσκεται μεταξύ της ρίζας και του υπέργειου τμήματος του φυτού)» λέει ο κ. Κωνσταντινίδης.

Σε ό,τι αφορά τα πευκοδάση, όσα ήταν άνω των 25-30 χρόνων θα αναγεννηθούν. «Η φυσική αναγέννηση είναι εξασφαλισμένη» επισημαίνει ο ερευνητής. Στα πευκοδάση 10-20 ετών που κάηκαν θα γίνει μερική αναγέννηση, επειδή οι σπόροι είναι λιγότεροι. «Γι΄ αυτό απαιτείται η παρακολούθησή τους» τονίζει.

Τα πευκοδάση όμως που έχουν διπλοκαεί την τελευταία δεκαετία χρειάζονται... χείρα βοηθείας. Οσα είναι κάτω των 10 χρόνων δεν πρόκειται να αναγεννηθούν, διότι τα πεύκα δεν είχαν ακόμη σπόρους. Σε αυτές τις εκτάσεις θα χρειαστεί σπορά πεύκων και όχι φύτευση δέντρων, για να μη δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα στο ήδη πληγωμένο περιβάλλον. «Στις διπλοκαμένες εκτάσεις οι θάμνοι που υπήρχαν είναι αρκετά αδύναμοι για τη φυσική τους αναγέννηση και οποιαδήποτε διαταραχή με φύτευση δένδρων θα τους δημιουργήσει πρόβλημα.Το άνοιγμα λάκκων για τη φύτευση δενδρυλλίων θα καταστρέψει το πρέμνο των θάμνων που υπήρχε εκεί.Γι΄ αυτό συνιστάται σπορά πεύκων» αναφέρει ο κ. Κωνσταντινίδης. Προσθέτει εξάλλου ότι οι αναδασώσεις πρέπει να γίνονται μόνο κατόπιν μελέτης, με είδη που φύονταν στην περιοχή και μπορούν να αναπτυχθούν εκεί. Στα τμήματα των καμένων όπου τα δέντρα δεν είχαν κλείσει δεκαετία πρέπει «όσο το δυνατόν νωρίτερα να σχεδιαστεί τεχνητή αναδάσωση» σημειώνει ο δασολόγοςπεριβαλλοντολόγος κ. Ν. Χλύκας. Των αναδασώσεων όμως προέχουν τα αντιδιαβρωτικά έργα. Σύμφωνα με τον δασολόγο, πρώτα πρέπει να γίνουν τα πρόχειρα φράγματα, τα κλαδοπλέγματα και τα κορμοδέματα, ώστε να προστατευθούν τα εδάφη από τη διάβρωση σε όλες τις καμένες εκτάσεις που έχουν μεγάλη κλίση. «Οπότε στις αρχές της ερχόμενης άνοιξης, από Φεβρουάριο, μπορούν να ξεκινήσουν τις αναδασώσεις» επισημαίνει ο ίδιος. Εως τότε οι καμένες περιοχές πρέπει να φυλάσσονται ώστε να προστατευθούν από παράνομη βόσκηση, καταπατήσεις και εκχερσώσεις.

Επιβεβλημένη κρίνεται η άμεση εκτέλεση έργων για τον περιορισμό της διάβρωσης και την κατακράτηση των μεγαλύτερων ποσοτήτων φερτών υλικών. Και αυτό διότι με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου το επιφανειακό στρώμα του εδάφους παρασύρεται από το νερό. Για την αποφυγή της διάβρωσης και των πλημμυρικών φαινομένων απαιτείται, όπως εξηγεί ο κ. Κωνσταντινίδης, κατασκευή πολλών ξύλινων φραγμάτων σε κατάλληλα σημεία μέσα στα ρέματα. Οσο για τα κλαδοπλέγματα, ο ερευνητής τονίζει, με βάση την εμπειρία από το Σέιχ Σου, ότι είναι επικίνδυνα. «Δώδεκα χρόνια μετά τη φωτιά του Σέιχ Σου τα κλαδοπλέγματα- πλέγματα από τα καμένα κλαδιά- διατηρούνται αναλλοίωτα. Δηλαδή έχουμε μέσα στο δάσος 800 χιλιόμετρα εύφλεκτου υλικού σε διάταξη καύσης» λέει χαρακτηριστικά. Λιγότερο επικίνδυνα, σύμφωνα με τον ερευνητή, είναι τα κορμοδέματα (φράγματα από τους καμένους κορμούς). Σε κάθε περίπτωση θεωρεί ότι δεν χρειάζεται να γίνουν υπερβολικά αντιδιαβρωτικά έργα. Οπως αναφέρει, «όταν χρησιμοποιούνται πολλά χρήματα για την αποκατάσταση του δάσους, τελικά μπορεί να δημιουργείται μια νέα κάστα εμπρηστών:οι αποκαταστάτες του δάσους».

Διαδικτυακό κάλεσμα διαμαρτυρίας
Σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τις καταστρεπτικές πυρκαϊές στη Βορειοανατολική και στη Δυτική Αττική την Παρασκευή στις 7 το απόγευμα στην πλατεία Συντάγματος καλούν πολίτες μέσω blogs και ιστοσελίδων. Στην πρόσκληση, η οποία αποστέλλεται τις τελευταίες ημέρες μέσω μηνυμάτων σε κινητά τηλέφωνα ή με ηλεκτρονική αλληλογραφία (e-mail), επισημαίνεται χαρακτηριστικά πως οι συμμετέχοντες θα πρέπει να φορούν μαύρα ρούχα. Επίσης όπως αναφέρει ο συντάκτης της πρόσκλησης την ημέρα της κινητοποίησης «θα κατατεθούν στο προεδρείο της Βουλής καμένα δέντρα ως απάντηση της φύσης και των ενεργών πολιτών στις πολιτικές που τα έκαψαν» και θα απαιτηθεί να κηρύσσονται αυτόματα αναδασωτέα όλα τα καμένα των τελευταίων δέκα ετών.